Młodzieżowe Słowo Roku 2023 – co musisz wiedzieć o tegorocznym plebiscycie?

Młodzieżowe Słowo Roku 2023 – co musisz wiedzieć o tegorocznym plebiscycie?

Być może zastanawiasz się, czym jest Młodzieżowe Słowo Roku 2023, skąd się wzięło to całe zamieszanie i dlaczego ostatnio w mediach tak często przewija się ta fraza. Jeśli tak, to trafiłeś w dobre miejsce. W poniższym artykule postaram się przybliżyć Ci ideę plebiscytu, jego specyfikę, a także wskazać, dlaczego budzi on tyle emocji. Nie będę używać napuszonych frazesów ani sztucznych sformułowań. Zależy mi na tym, abyś poczuł się, jakbyś czytał długi, angażujący tekst pisany przez znajomego, który sam pasjonuje się językiem i chce Cię nim zainteresować.

Przygotuj się na solidną dawkę informacji – tekst jest długi, bo naprawdę jest o czym opowiadać. Postaram się także, aby czytało się to lekko, choć temat jest dość złożony. A na końcu, zamiast banalnego podsumowania, znajdziesz dobrą radę, która może przydać Ci się nie tylko w kontekście Młodzieżowego Słowa Roku, ale też w codziennym funkcjonowaniu w naszej zmieniającej się rzeczywistości językowej.

Czym w ogóle jest Młodzieżowe Słowo Roku?

Młodzieżowe Słowo Roku to plebiscyt, który zrodził się z potrzeby przyjrzenia się sposobowi, w jaki młodsze pokolenia posługują się językiem polskim. To nie jest jakiś sztywny konkurs, gdzie surowe jury analizuje poprawność gramatyczną. Tu chodzi o pokazanie, jak żywy, dynamiczny i często zaskakujący jest język potoczny młodzieży. Tegoroczna edycja, czyli Młodzieżowe Słowo Roku 2023, kontynuuje tradycję zapoczątkowaną w poprzednich latach, gdy plebiscyt zdobywał coraz większą popularność.

Zasadniczo idea polega na tym, że organizatorzy – zazwyczaj są to wydawnictwa czy instytucje językowe – zbierają propozycje słów i wyrażeń potocznie używanych przez młode osoby. Następnie, po wyłonieniu finałowej grupy kandydatów, odbywa się głosowanie, w którym może wziąć udział każdy zainteresowany, w tym młodzi, starsi, eksperci, nauczyciele, a nawet rodzice z ciekawości. Na koniec ogłaszany jest zwycięzca, czyli to jedno słowo, które najbardziej oddaje klimat mijającego roku, a jednocześnie pokazuje charakter i kreatywność językową młodego pokolenia.

Skąd to całe zamieszanie?

Język jest żywym organizmem. Zmienia się, ewoluuje, przyjmuje wpływy innych kultur, środowisk, mediów. Młodzi ludzie mają nawyk adaptowania słownictwa z internetu, subkultur, gier komputerowych, seriali, filmów i oczywiście od siebie nawzajem. W efekcie powstaje swoista warstwa języka potocznego, często trudno zrozumiała dla starszych użytkowników polszczyzny.

Ten plebiscyt stał się sposobem na złapanie momentu, w którym język młodych jest właśnie taki, a nie inny. Można powiedzieć, że to momentalne zdjęcie językowej rzeczywistości – snapshot tego, jak młodzież mówi w roku 2023. No i właśnie to może być fascynujące: to, co dziś jest modne i powszechne, jutro może wydawać się już passé, a za kilka lat stać się obiektem nostalgii lub powodem do śmiechu.

Jak przebiega Młodzieżowe Słowo Roku 2023?

Zazwyczaj cały proces przebiega w kilku etapach:

• Zbieranie propozycji: Przez pewien czas (najczęściej kilka tygodni lub miesięcy) organizatorzy proszą o zgłaszanie słów, które zdaniem użytkowników są typowe dla młodzieży. Mogą to być pojedyncze wyrazy, skróty, neologizmy, zapożyczenia lub całe frazy.

• Selekcja i nominacje: Z ogromnej liczby zgłoszeń, które mogą liczyć nawet tysiące propozycji, jury wybiera te najciekawsze, najbardziej reprezentatywne i najbardziej oryginalne. W efekcie powstaje krótka lista nominowanych słów.

• Głosowanie: Gdy lista nominowanych jest gotowa, każdy może oddać głos na swojego faworyta. To właśnie ten etap budzi najwięcej emocji, bo tu zaczyna się prawdziwa rywalizacja. W internecie zawrze, media społecznościowe pełne są nawoływań do głosowania, a młodzież staje się aktywna i kreatywna w promowaniu swojego słówka.

• Ogłoszenie wyników: Na koniec, po zliczeniu głosów, ogłaszany jest zwycięzca. To moment, w którym media chętnie podchwytują temat, a my możemy dowiedzieć się, co tak naprawdę królowało w języku młodych w danym roku.

Kto organizuje ten plebiscyt?

Młodzieżowe Słowo Roku organizowane jest najczęściej przez poważne instytucje związane z językiem, takie jak wydawnictwa słownikowe czy autorytety lingwistyczne. Dzięki temu zyskuje wiarygodność i staje się czymś więcej niż tylko internetową zabawą. Nie jest to akcja oddolna, mimo że głosy internautów są kluczowe. Taki układ sprawia, że konkurs wpisuje się w szerszy nurt obserwowania zmian językowych, analizowania zjawisk lingwistycznych i dokumentowania ewolucji polszczyzny.

Dlaczego warto interesować się Młodzieżowym Słowem Roku?

Może się wydawać, że jeśli jesteś już trochę starszy, dawno po szkole, to Młodzieżowe Słowo Roku 2023 nie ma dla Ciebie znaczenia. Ale to nieprawda. Interesowanie się tym plebiscytem może być bardzo pouczające z kilku powodów:

• Lepiej rozumiesz młodzież: Jeśli masz dzieci, młodszych kuzynów czy uczniów, z którymi pracujesz, warto znać ich kod językowy. Dzięki temu łatwiej Ci będzie z nimi złapać nić porozumienia.

• Obserwujesz zmiany społeczne: Język młodych odzwierciedla bieżące trendy, nie tylko językowe, ale też kulturowe, społeczne czy modowe. To pewien barometr tego, co jest teraz na topie.

• Rozszerzasz swoje horyzonty: Poznawanie nowych słów to zawsze rozwój. Nawet jeśli słowo jest slangowe i raczej nie użyjesz go w formalnym liście, sam fakt, że je znasz, poszerza Twoją świadomość językową.

• Zaspokajasz ciekawość: Czasami fajnie jest po prostu wiedzieć, co w języku piszczy. Kiedy słyszysz w autobusie czy na przystanku jakieś dziwne wyrażenie, dobrze jest wiedzieć, skąd się wzięło i co oznacza.

Co było w poprzednich latach?

To pytanie często się pojawia, gdy ktoś słyszy o Młodzieżowym Słowie Roku. Warto zajrzeć do historii, żeby zobaczyć, jak bardzo zmienił się język młodych na przestrzeni ostatnich lat.

Poniżej znajdziesz poglądową tabelę z wybranymi Młodzieżowymi Słowami Roku z poprzednich edycji (uwaga, to nie jest oficjalna lista, a przykładowe zestawienie, mające na celu ukazanie zmienności trendów):

Jak widać, różnorodność jest ogromna – od wyrażeń niewinnych i zabawnych, po te nieco bardziej ironiczne. Każdy rok to inne klimaty, inne inspiracje i inne potrzeby komunikacyjne młodzieży.

Młodzieżowe Słowo Roku 2023 – co musisz wiedzieć o tegorocznym plebiscycie?

Wracając do głównej frazy, bo to ona nas najbardziej interesuje. Młodzieżowe Słowo Roku 2023 – co musisz wiedzieć o tegorocznym plebiscycie? Przede wszystkim warto podkreślić, że:

• Plebiscyt trwa lub już trwał – jego dokładne daty zależą od organizatorów. Najczęściej propozycje są zbierane jeszcze w okresie wakacyjnym lub tuż po nich, a finałowe głosowanie odbywa się pod koniec roku.

• W tym roku może pojawić się zaskoczenie – młodzieżowy slang jest coraz bardziej kreatywny, często zapożyczony z TikToka, Instagrama, gier online czy memów. Możemy spodziewać się nowości, które dla starszego pokolenia brzmią co najmniej egzotycznie.

• Zachęca się do aktywnego udziału – jeśli tylko masz ochotę, możesz oddać głos na swoje ulubione słowo. Nie musisz być nastolatkiem, by się zaangażować. To przecież świetna zabawa i okazja, by poszerzyć swoje horyzonty.

• Wynik powie nam coś o kondycji języka młodzieżowego w 2023 roku – czy ten rok był rokiem luzu, dystansu, a może buntu? Język to odzwierciedli.

Dlaczego młodzieżowy slang jest ważny?

Często słyszy się opinię, że młodzież „psuje” język, wprowadza niepotrzebne neologizmy, kaleczy polszczyznę. Ale czy to na pewno takie złe? Prawda jest taka, że język zawsze się zmieniał i zawsze będzie się zmieniał. Dawne pokolenia też wprowadzały swoje słowa, które z czasem albo ugruntowały się w standardowym języku, albo zniknęły bez śladu.

Młodzieżowy slang pokazuje nam, jak niezwykle kreatywne potrafią być młode osoby. Jak umieją łączyć wpływy popkultury, technologii, mowy potocznej z własną inwencją. To przestrzeń wolności językowej, eksperymentów, czasem lekkości i zabawy, a czasem ostrzejszych manifestów niezależności.

Jaka jest rola internetu i mediów społecznościowych?

Internet i media społecznościowe to wylęgarnia nowych słów. TikTok, Instagram, Twitch, YouTube – tam młodzież spędza dziś mnóstwo czasu. To tam słyszy nowe wyrażenia, poznaje je, przetwarza i tworzy własne. W efekcie powstaje cały ekosystem językowy, który żyje własnym rytmem. Słowa rozprzestrzeniają się wirusowo – wystarczy, że popularny influencer użyje jakiegoś zwrotu, a w mig trafia on do powszechnego obiegu.

Młodzieżowe Słowo Roku 2023 zapewne również będzie w jakiś sposób naznaczone wpływem mediów społecznościowych. To tam rodzą się trendy, to tam kształtuje się nowomowa młodego pokolenia. Właśnie dlatego plebiscyt jest tak ciekawy – pozwala zobaczyć, co dziś jest na fali, a co traci na znaczeniu.

Czy warto krytykować ten plebiscyt?

Znajdą się tacy, którzy uznają całą inicjatywę za zbędną. Argumenty mogą być różne: że to sztuczne, że sięgamy po przypadkowe słowa, że media tylko nakręcają sensację. Ale zastanówmy się, czy krytyka ma sens. Czy rzeczywiście potrzebujemy, by każdy element świata był superpoważny i „na poziomie”?

Młodzieżowe Słowo Roku to przede wszystkim świetna zabawa i okazja do refleksji nad językiem. Nie musimy przykładać do tego miary uniwersyteckich analiz filologicznych (choć z pewnością lingwiści też z tego korzystają). Możemy po prostu cieszyć się tym, że język jest żywy i że mamy okazję zobaczyć, jak się kształtuje.

Jak wykorzystać wiedzę o młodzieżowym słowie w praktyce?

Załóżmy, że chcesz lepiej dogadać się z młodszym pokoleniem albo zwyczajnie nie chcesz odpadać z obiegu. Poznanie Młodzieżowego Słowa Roku 2023 może być dobrym punktem wyjścia. Ale jak zrobić z tego pożytek?

• Zaskocz kogoś w rozmowie: Jeśli masz młodszego brata, siostrę czy siostrzeńca, użyj w rozmowie nowego słowa. Zobaczysz reakcję – może śmiech, może zdziwienie, a może uznanie.

• Zrozum memy i wpisy w mediach społecznościowych: Nie zadręczaj się, że coś jest niezrozumiałe. Poznanie znaczenia słowa często otwiera drogę do zrozumienia kontekstu, żartu czy aluzji.

• Poszerz swoje kompetencje kulturowe: Wiedza o języku to też wiedza o świecie. Młodzieżowy slang to wrota do zrozumienia, czym żyje młodzież, jakie ma problemy, marzenia, aspiracje.

Czy Młodzieżowe Słowo Roku to tylko jednorazowy trend?

Patrząc na to, jak plebiscyt z roku na rok rośnie w siłę, trudno uznać go za przelotną modę. Z roku na rok coraz więcej osób zainteresowanych jest wynikami, a media chętnie o tym mówią. To wydarzenie staje się rodzajem popkulturowego fenomenu. Oczywiście, sam wybór słowa trwa krótko i jest medialny, ale jego konsekwencje mogą być długofalowe.

Niektóre słowa po wygraniu plebiscytu zyskują na popularności, pojawiają się w tekstach publicystycznych czy reklamach. Inne po prostu znikają, ale pamięć o nich pozostaje w internetowych archiwach. W efekcie tworzy się pewna historia języka, do której można wrócić za kilka czy kilkanaście lat.

Jakie słowa mogą się pojawić w tym roku?

Oczywiście mogę tylko spekulować, bo to, jakie słowo wygra, zależy od głosowania i trendów, które pojawią się w trakcie roku. Ale można zastanowić się, z jakich dziedzin życia młodzież może czerpać inspiracje:

• Ekologia i klimat: Młodzi są bardzo wrażliwi na kwestie środowiskowe. Być może pojawi się słowo związane z ekologią, aktywizmem klimatycznym, zero-waste czy świadomą konsumpcją.

• Technologia i gry: Nowe technologie, metaverse, sztuczna inteligencja, gry online – to środowisko, w którym młodzież czuje się jak ryba w wodzie. Może wygrać słowo odnoszące się do jakiegoś trendu w grach, slangowego określenia na popularną platformę czy modną aplikację.

• Popkultura: Filmy, seriale, muzyka, koncerty, festiwale – język młodych pełen jest odniesień do popkultury. Może pojawić się słowo wywodzące się z serialowego hitu albo memu, który podbił sieć.

• Relacje i emocje: Młodzieżowy slang to także sposób na opisywanie relacji międzyludzkich. Może zwycięży wyraz oddający charakter typowej nastoletniej relacji, miłości, przyjaźni czy problemów społecznych.

Jak się przygotować na wyniki?

Jeżeli chcesz być na bieżąco i czerpać maksymalną frajdę z wydarzenia, warto:

• Śledzić oficjalne kanały organizatorów: Najpewniejsze informacje znajdziesz na oficjalnych stronach lub profilach w mediach społecznościowych.
• Rozmawiać z młodzieżą: Zapytaj młodszych znajomych, co według nich będzie tegorocznym słowem. Może mają swoje typy, może sami już używają jakiegoś wyrażenia bez przerwy?
• Zanurzyć się w sieci: Przeczytaj komentarze, obejrzyj TikToki i zobacz, co teraz jest popularne. Możesz wyłapać trendy, zanim trafią na listę nominowanych słów.

Młodzieżowe Słowo Roku a przyszłość języka

Niektórzy lingwiści traktują ten plebiscyt jako jeden z wielu barometrów zmian językowych. W końcu to, jak mówi młodzież dzisiaj, za 10-20 lat może stać się normą językową – albo zupełnie zaniknąć. Młodzieżowe Słowo Roku 2023, niezależnie od tego, jakie będzie, stanowi małą cegiełkę w budowie językowej historii Polski. Możemy potraktować to jak fascynujący eksperyment socjolingwistyczny, który rozgrywa się na naszych oczach.

Czy warto kwestionować sens tego plebiscytu?

Czasem ludzie pytają: „Po co to wszystko? Czy naprawdę potrzebujemy Młodzieżowego Słowa Roku?” Warto jednak spojrzeć na to od drugiej strony. Plebiscyt niczego nam nie narzuca, nie wprowadza nowych norm językowych siłą. To tylko luźna, coroczna refleksja, moment skupienia uwagi na tym, jak mówi młodzież.

W świecie pełnym poważnych problemów i trudnych wyzwań, z którymi mierzymy się codziennie, Młodzieżowe Słowo Roku to taka chwila oddechu. Możemy spojrzeć na język z przymrużeniem oka, uśmiechnąć się i powiedzieć: „Ale to jest fajne, że tak mówicie”. Nie wszystko musi być śmiertelnie poważne.

Jak długo utrzymuje się popularność zwycięskiego słowa?

To zależy od słowa i od trendów. Czasem słowo, które wygra, jest już w schyłkowej fazie popularności – plebiscyt jedynie formalizuje jego dotychczasową karierę. Czasem zaś zwycięstwo sprawia, że słowo staje się jeszcze bardziej rozpoznawalne i przyjmuje się w szerszych kręgach społecznych. Z pewnością jednak każde zwycięskie słowo zapisało się w historii, choćby jako ciekawostka językowa.

Dobra rada

Na koniec dobra rada, zamiast zwykłego podsumowania: staraj się być otwarty na zmiany w języku. Nie musisz zaraz rzucać się w wir młodzieżowego slangu, używać go na co dzień czy zmuszać się do zapamiętywania nowych wyrażeń. Ale bądź ciekawy. Kiedy usłyszysz coś nowego, zamiast kręcić nosem, zapytaj: „Hej, co to znaczy?” Język to część naszej kultury, a kultura zawsze się zmienia. Jeśli nauczysz się czerpać z tego przyjemność i traktować nowe słowa z dystansem i uśmiechem, zyskasz nie tylko nową wiedzę, ale i lepsze relacje z tymi, którzy posługują się tym językiem na co dzień.

I kto wie, może za rok, gdy pojawi się hasło Młodzieżowe Słowo Roku 2024, Ty już będziesz miał swoje typy i aktywnie zaangażujesz się w głosowanie, czerpiąc z tego prawdziwą frajdę.